Tanttaka Teatroa

1932. Martin Schulse alemana eta Max Eisenstein judu estatubatuarra la-gun minak dira eta arte-galeria bat dute Kalifornian.
Martinek bere herrialdera itzultzea erabaki du, bere lagun eta sendiarengana.

Max, berriz, San Frantziskon geratu da, bien negozioari kontu egiteko.

Bitartean, Alemanian, Hirugarren Reich-a gero eta indar gehiago hartzen ari da.

Bi lagunen lehenengo gutunetan agertzen zen adiskidetasun samur hura izu-ikara bihurtzen hasiko da ia oharkabean.

Bi gizonek beren adiskidetasuna arriskuan jarriko duen aldaketa historiko bat biziko dute, eta elkarri bidaltzen dizkioten gutunetan argi agertuko zaigu, bat-bateko argazki batean bezala, ez bakarrik Alemania naziaren tragedia, baizik eta denboraz kanpoko historia unibertsal bat:
gizakiak biktima eta borrero izateko daukan  zori aldakorra, aurrez sumatu ezina.

Paradero desconocido  gerora gertatuko zenaren igarlea izan zen, oso zorrotza, eta ustekabeko amaiera zuen. 1938an argitaratu zen lehenengo aldiz, eta handik gutxira maisu-lantzat hartu zuten askok.
The New York Times Book Re-view-ek 1939an zioenez: “Historia hau perfekzio hutsa da. Nazismoaren aurka inoiz egin den salaketarik bortitzena da”.